Lees in deze blog wat de Hoge Raad heeft besloten over de vraag of een waterperceel openbaar water is.
Uitspraak
Op 15 november 2024 heeft de Hoge Raad een belangrijke uitspraak gedaan over de vraag of een waterperceel als openbaar water moet worden beschouwd. Het ging daarbij om een situatie die voor veel mensen aan het water herkenbaar is: mag iedereen gebruikmaken van een sloot, vaart of kanaal die over privégrond loopt als dat water in verbinding staat met openbaar vaarwater zoals een meer of een rivier? Of mag de eigenaar van dat stukje grond anderen de toegang tot het water weigeren? De uitspraak van de Hoge Raad geeft nu richtlijnen voor deze kwestie.
Inhoud van de zaak
In deze zaak ging het om een conflict tussen bewoners van recreatiewoningen en de eigenaren van een waterperceel. De bewoners maakten gebruik van een opvaart, gelegen op het perceel van een andere eigenaar om toegang te krijgen tot een nabijgelegen meer. De eigenaren van het waterperceel waren echter niet akkoord met dit gebruik en verzetten zich daartegen. De belangrijkste vraag was of het waterperceel als openbaar vaarwater moest worden beschouwd, waardoor de bewoners zonder toestemming van de perceeleigenaren gebruik mochten maken van het water. De Hoge Raad moest beoordelen of het feitelijke gebruik van het water door de bewoners recht gaf op doorvaart, ondanks dat het water juridisch eigendom was van de perceeleigenaren.
Conclusie van de Hoge Raad
De Hoge Raad kwam tot de conclusie dat er geen vaste, algemene, regels bestaan waarmee kan worden vastgesteld of een waterperceel als openbaar moet worden aangemerkt. In plaats daarvan legt de Hoge Raad de nadruk op de feitelijke situatie: hoe wordt het water daadwerkelijk gebruikt? Indien uit het gebruik blijkt dat iedereen van het water gebruik kan maken, wordt het water als openbaar beschouwd. Dit betekent dat het feitelijke gebruik van het water bepalend is en niet de juridische eigendom van het perceel.
Wat u kunt doen om te voorkomen dat uw waterperceel als openbaar wordt aangemerkt?
Als eigenaar van een niet-afgesloten waterperceel, wilt u wellicht voorkomen dat iedereen zonder toestemming gebruik maakt van uw water. Het is belangrijk om dit duidelijk aan het publiek kenbaar te maken, bijvoorbeeld door borden te plaatsen die aangeven dat het gebruik van het water niet is toegestaan. Volgens artikel 5:22 van het Burgerlijk Wetboek kan dit voorkomen dat het waterperceel als openbaar wordt aangemerkt. Het is echter essentieel om dit te doen voordat het water door feitelijk gebruik als openbaar wordt aangemerkt. Zodra het water als openbaar wordt beschouwd, bent u verplicht om het normale gebruik van het water te dulden.
Als u eigenaar bent van een waterperceel en twijfelt over de juridische status van uw water of als u meer wilt weten over het beschermen van uw eigendom, kunt u altijd contact opnemen met een van onze vastgoedspecialisten. Wij helpen u graag verder met advies en praktische stappen om ervoor te zorgen dat uw rechten als eigenaar worden gewaarborgd.